วันเด็ก (ผู้ชาย) นี้ เป็นวันเทศกาลหนึ่งในห้าของเทศกาลประจำฤดูกาล 五節句（ gosekku ）เรียกว่า 端午の節句（ tango no sekku ）ที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาเป็นธรรมเนียมประเพณี 端午の節句（ tango no sekku ）นี้ คาดว่าเริ่มมีขึ้นในญี่ปุ่นเมื่อประมาณสมัยนารา ต่อกับสมัยเฮอัน ซึ่งเป็นช่วงที่เริ่มมีการนำ 五節句 หรือประเพณีเกี่ยวกับชีวิตทั้ง 5 เข้ามาใช้ ซึ่งมีธรรมเนียมปฏิบัติโดยทำการขจัดปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกไปจากชีวิต ในช่วงสมัยเอโดะ ถือว่าเป็นประเพณีของเด็กผู้ชาย และในปี 1948 ทางรัฐบาลญี่ปุ่นได้กำหนดให้วันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปีเป็นวันเด็ก こどもの日（kodomo no hi）และให้ถือเป็น 祝日（shukujitsu）หรือวันหยุดเฉลิมฉลองอีกวันหนึ่งด้วยตั้งแต่นั้นมา สัญลักษณ์ประจำวันเด็กของญี่ปุ่นที่เห็นกันอยู่ในปัจจุบันนี้ คือ ธงรูปปลาคาร์ฟ 鯉幟 （koi nobori）koi แปลว่าปลาคาร์พ และการประดับตุ๊กตาชุดนักรบ 5 月人形 ซึ่งในตอนแรกเป็นการฉลองวันเด็กสำหรับเด็กผู้ชาย แต่ปัจจุบันนี้ถือเป็นการฉลองวันเด็กทั้งเด็กผู้ชายและเด็กผู้หญิง ซึ่งนับได้ว่าเป็นธรรมเนียมปฏิบัติวันเดียวในห้าวันของเทศกาลประจำฤดูกาลที่ได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการ
ตามตำนานนั้นกล่าวว่า ในสมัยจีนโบราณนั้นในวัน 端午の節句（ tango no sekku ）นี้ จะต้องออกไปหาหญ้าสมุนไพรที่เรียกว่า 菖蒲 (shoubu) มาต้มอาบเพื่อให้ร่างกายแข็งแรง และเป็นการขจัดสิ่งชั่วร้ายออกไป เมื่อประเพณีดังกล่าวถูกนำมาสู่สังคมญี่ปุ่น ได้เริ่มแพร่หลายจากสังคมในพระราชวัง มาสู่บรรดาตระกูลนักรบ ทำให้ประเพณีนี้เป็นประเพณีเพื่อการเฉลิมฉลองในสมัยเอโดะ ทางรัฐบาลโชกุนได้ให้ความสำคัญกับวันที่ 5 เดือน 5 บรรดาไดเมียวและทหารใกล้ชิดโชกุนได้เตรียมเครื่องแต่งกายที่ใช้ในงานพิธี 式服 （shikifuku）เพื่อเป็นของขวัญส่งไปยังปราสาทเอโดะ
หลังจากนั้นในหมู่บรรดาบ้านตระกูลนักรบ เมื่อมีเด็กผู้ชายถือกำเนิดมาจะนำธงสัญลักษณ์ประจำตระกูล หรือสิ่งที่มีสัญลักษณ์รูปม้าไปติดไว้ที่หน้าประตูทางเข้าบ้าน และเมื่อธรรมเนียมดังกล่าวแพร่หลายไปยังประชาชนทั่วไป เนื่องจากประชาชนทั่วไปไม่ได้รับอนุญาตให้มีติดตั้งธงประจำตระกูลได้ จึงได้มีการปรับเปลี่ยนธงประจำตระกูลให้เป็นธงรูปปลาคาร์ฟ 鯉 (koi) เพื่อเป็นการอธิฐานเพื่อความเป็นสิริมงคลและความเจริญก้าวหน้า
สาเหตุที่ใช้ธงรูปปลาคาร์พนั้นมีหลายเหตุผล แต่ที่น่าเชื่อถือมากที่สุด ก็คงเป็นเพราะคนญี่ปุ่น ถือว่าปลาคาร์พ เป็นปลาที่แข็งแรง เป็นสัญลักษณ์ของความแข็งแรง และยึดมั่นจุดหมายเดียวอย่างไม่ย่อท้อ เห็นได้จากที่มีความพยายามในการมีชีวิตอยู่ และสามารถว่ายน้ำทวนกระแสน้ำที่ไหลเชี่ยวได้ จึงอยากให้ลูกเป็นเหมือนดั่งปลาคาร์พ ทีนี้สังเกตุดูรูปปลา koi ดีๆ จะเห็นว่าแบบมาตรฐานของ koi nobori ด้านบนจะมีธงสีสายรุ้งไม่ได้เป็นรูปปลา แล้วก็จะต่อมาด้วยปลาkoinobori แต่จะจัดตุ๊กตาในวันเด็กผู้หญิงวันที่สามเดือนสามเท่านั้น
“มาโกอิ” ปลาคาร์ฟสีดำ หมายถึง พ่อ
“ฮิโกอิ” ปลาคาร์ฟสีแดงหมายถึง แม่
“ฟูคินากาชิ” หมายถึง กระแสน้ำ
ปลาตัวเล็กๆ หมายถึงลูกๆ ตามจำนวนลูกชาย ถ้าเป็นเมื่อก่อน ก็จะมีสีฟ้า สีเขียว แต่ก่อนบ้านที่มีแต่ลูกสาวก็จะไม่เล่น
เราทราบถึงที่มาของการประดับธงปลาคาร์ฟไปแล้ว แต่เรายังขาดอีกสิ่งหนึ่งที่เป็นสัญลักษณ์สำคัญของวันเด็กของญี่ปุ่นไป นั่นคือการประดับตุ๊กตาชุดนักรบ ในตอนกลางของสมัยเอโดะนั้นบรรดาตระกูลนักรบได้เริ่มทำการประดับชุดเกราะ (ของจริง) 甲冑 （kacchuu）พร้อม ๆ กับติดธงประจำตระกูลที่หน้าทางเข้าบ้านเมื่อมีเด็กผู้ชายเกิดในบ้านอย่างที่กล่าวมาข้างต้นในเดือน 5 ส่วนประชาชนทั่วไปนั้น เนื่องจากไม่มีชุดเกราะ จึงมีการทำตุ๊กตานักรบ มาติดตั้งแทน บางครั้งเรียกกันง่าย ๆ ว่า ตุ๊กตาเดือน 5 หรือ 5月人形 （ 5 gatsu ningyou ）ทั้งนี้เพราะความเชื่อที่ว่าชุดเกราะเป็นเครื่องป้องกันตัว ดังนั้นจึงประดับเพื่อให้ปกป้องคุ้มครองเด็กผู้ชายที่ถือกำเนิดมาในครอบครัว และเพื่อเป็นการขออำนวยพรให้เด็กที่เกิดมาได้เติบโต มีความเข้มแข็งสง่างามเยี่ยงบรรดานักรบ
การประดับตุ๊กตาเดือน 5 ในปัจจุบันนี้ มีพัฒนาการหลากหลายรูปแบบเช่นเดียวกับตุ๊กตาฮินะ ของเทศกาลวันเด็กผู้หญิง ทั้งนี้เนื่องจากสภาพบ้านเรือนและครอบครัวในปัจจุบันของคนญี่ปุ่น ไม่เอื้ออำนวยต่อการประดับอะไรที่ใช้เนื้อที่มากนัก ทำให้ชุดตุ๊กตาเดือน 5 ได้รับการออกแบบให้มีความกระทัดรัดมากขึ้น จากรูปแบบดั้งเดิมซึ่งเป็นแบบเต็มชุด มีหลายชั้น เป็นแบบที่มีชั้นเดียว มีตู้กระจกจัดใส่ไว้โดยเฉพาะ รูปแบบส่วนใหญ่จะมีแบบ
หมวกนักรบ 兜飾り : かぶとかざり
ชุดเกราะ 鎧飾り : よろいかざり
ตุ๊กตาที่สวมใส่ชุดนักรบ 大将飾り : たいしょうかざり
ที่มา http://www.oknation.net/blog/print.php?id=141861
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น